Aliyev, Kazakistan’ın başşehri Astana’da düzenlenen Asya’da İşbirliği ve İtimat Artırıcı Tedbirler Konferansı (CICA) 6. Tepesi’nde konuşma yaptı.
Azerbaycan’ın 2 Karabağ Savaşı’nda topraklarını Ermenistan’ın işgali altından kurtararak Karabağ sıkıntısını sona erdirdiğini belirten Aliyev, adaleti yine sağladıklarını ve Ermeni silahlı kuvvetlerinin işgal altındaki topraklardan şartsız geri çekilmesini öngören Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu kararlarını uyguladıklarını lisana getirdi.
Aliyev, Ermenistan’ın 30 yıla yakın işgali sırasında Azerbaycan kent ve köylerinin, kültürel ve dini anıtlarının, mescitlerinin taammüden tahrip edildiğini, hakarete maruz kaldığını ve yağmalandığını hatırlatarak mescitlerin ahır olarak kullanıldığını bildirdi. 30 yılda bu cins vandalizmlere karşı Ermeni toplumundan rastgele bir itiraz duymadıklarını anlatan Aliyev, tam zıddı yıkımları gerçekleştirenlerin, savaş suçlularının övüldüğünü ve kahramanlaştırıldığını söz etti. Aliyev, şöyle konuştu:
“Ermenistan sistematik olarak Azerbaycan’ın sivil nüfusuna ve askerlerine karşı savaş kabahatleri işledi. 1. Karabağ Savaşı’ndan bu yana yaklaşık 3 bin 900 Azerbaycan vatandaşının kayıp olduğu düşünülüyor. Birden fazla azap gördü, öldürüldü ve toplu mezarlara gömüldü. İşgalden kurtardığım iki köyde bu yıl toplu mezarlar bulduk. Ermenistan, kayıpların akıbeti ve toplu mezarların kesin yerleri hakkında Azerbaycan’a bilgi vermelidir. Yaklaşık iki yıldır bu bilgiyi talep ediyoruz lakin Ermenistan hükümeti bunu Azerbaycan’la paylaşmayı reddediyor.”
Azerbaycan’ın dünyada mayınların en fazla kirlettiği ülkeler ortasında yer aldığına işaret eden Aliyev, “Ön varsayımlara nazaran, Ermenistan işgal periyodunda bir milyondan fazla mayın döşedi. 2. Karabağ Savaşı’nın sona ermesinden bu yana geçen iki yıl boyunca, mayın patlamaları nedeniyle 250’den fazla Azerbaycan vatandaşı öldü yahut ağır yaralandı. Milletlerarası uzmanların hesaplarına nazaran, mayınların temizlenmesi için yaklaşık 30 yıl ve 25 milyar dolar gerekiyor.” dedi.
Aliyev, kendi imkanlarıyla yaptıkları mayın temizleme çalışmalarına paralel olarak işgalden kurtarılan bölgelerde kapsamlı imar çalışmaları başlattıklarına, birebir vakitte mecburî göçmenlerin cet yurtlarına dönmesi sürecine, Büyük Dönüş ismini verdikleri programa da başladıklarına dikkati çekti.
Karabağ sorunu bitmesine karşın Ermenistan’ın hudutta provokasyonlarını sürdürdüğünü söyleyen Aliyev, Ermeni güçlerin eylülde de hudutta provokasyonda bulunduğunu, Azerbaycan ordusunun da misilleme operasyonunu hayata geçirmek zorunda kaldığını anlattı.
Aliyev, provokasyonların sorumluluğunun Ermenistan’ın askeri ve siyasi idaresinde olduğunu vurgulayarak “30 yıldır bir milyondan fazla Azerbaycanlının çektiği acılara, eşi görülmemiş vahşete ve yüzlerce kent ve köyümüzün yıkımına karşın Azerbaycan, Ermenistan’a toprak bütünlüklerini karşılıklı olarak tanımak temelinde barış muahedesi imzalamasını teklif etti.” sözlerini kullandı.
Hayata geçirdikleri projeler sayesinde Azerbaycan’ın değerli transit ve lojistik merkezlerinden birine dönüştüğünü aktaran Aliyev, 2022’nin dokuz aylık devrinde Azerbaycan’dan geçen transitin geçen yılın birebir devrine kıyasla yüzde 65 arttığını bildirdi.
Aliyev, Kuzey-Güney ve Doğu-Batı koridorlarının gelişimine değerli katkı sunduklarını, Orta Koridorun kıymetli bir kısmı oluşturacak Zengezur Koridoru’nun hayata geçmesi için faal halde çalıştıklarını kaydetti.