EVRİN GÜVENDİK Ankara – Ege Üniversitesi Psikoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Aysun Doğan, TBMM Dilekçe Kurulu bünyesindeki “Akran Zorbalığı” alt komitesinde sunum yaptı. Doğan, “Ekonomik manada tahminen daha dezavantajlı bölgeden gelen çocuklar, göçmen çocuklar, rastgele bir fizikî manisi, zihinsel, gelişimsel sorunu olan çocuklar bu zorbalığa maruz kalıyor. Fakat artık günümüzde gözlük takanlar, diş teli olanlar, hafif bir aksanı olan çocuklar da maalesef akran zorbalığı yaşıyor” dedi.
En çok fizikî zorbalığın yaşandığını aktaran Doğan, son 10 yıldır siber zorbalığın da yaygınlaştığını söz etti. Doğan, siber zorbalığın toplumsal medya hesabını çalmak, geçersiz profil açmak ve photoshoplu fotoğrafını koymak formunda öne çıktığını kaydetti. Akran zorbalığının anaokuluna kadar indiğine de dikkati çeken Doğan, zorbalık mağduru çocukların önemli ruhsal problemler yaşadığını tabir ederek “Kendilerini mutsuz, kıymetsiz hissediyorlar, depresyon, dert, yalnızlık semptomları var. En kıymetlisi okuldan soğuma, okul terki ve maalesef en son kademede da intihar teşebbüsleri, bu yüzden hayatını kaybeden gençler var” diye konuştu.
Araştırma sonuçları
Doğan, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın daveti üzerine Türkiye genelinde yapılan TÜBİTAK dayanaklı araştırmanın sonuçları hakkında da bilgi verdi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi ve Ege Üniversitesi’nden bir grup tarafından yürütülen araştırma kapsamında, 62 vilayette 5 bin 600 çocuk ve ergen ile 5 bin anne ve bin 500 babayla görüşüldüğünü söyleyen Doğan, zorbalık yapma oranlarını ilkokulda yüzde 36, ortaokulda yüzde 57, lisede yüzde 61 olarak sıraladı. Zorbalığa uğrama oranlarının ise ilkokulda yüzde 69, ortaokulda yüzde 72 ve lisede yüzde 68 olduğunu kaydetti. ”18 milyon civarında öğrenci olduğunu düşündüğümüzde 9-10 milyon çocuğun akran zorbalığına maruz kaldığını söyleyebiliriz” diyen Doğan, siber zorbalıkta da oranların yüzde 40-50’lerde seyrettiğini söyledi. Doğan, zorbalığın yalnızca sınıfta olmadığını, koridorlar, okul bahçesi, spor salonları, servislerde ve yatılı okullarda da görüldüğünü belirterek, akran zorbalığının müfredata girmesi gerektiğine işaret etti.
AİLESİNDEN BİLİNMEYEN TOPLUMSAL MEDYA HESABI OLANLAR: YÜZDE 17.7
RTÜK Lider Yardımcısı Deniz Güler de,26 vilayette 6 bin 500 gençle yapılan mecra kullanımına yönelik araştırmanın sonuçlarına nazaran, gençlerin yüzde 92’sinin her gün internete girdiğini, yüzde 76’sının televizyon izlediğini, yüzde 41’inin dijital platformlara giriş yaptığını ve yüzde 34’ünün radyo dinlediğini söyledi. Gençlerin yüzde 95’inin toplumsal medya hesabı olduğunu belirten Güler, bunların yüzde 17,7’sinin ailesinin bilmediği diğer bir toplumsal medya hesabı daha olduğunu kaydetti.
1, 5 ve 9. sınıfta risk faktörü yüksek
Çocukların utandıkları ve üzüldükleri için yaşadıkları zorbalığı kimseyle paylaşmadığını belirten Doğan, birtakım ebeveynlerin “ne olacak şakalaşıyorlar” yaklaşımında olmasını da eleştirdi. Doğan, “Eğer karşı tarafa ziyan veriyorsa bunun çabucak önüne geçmemiz gerekiyor. ‘Çocuklar zorbalıkla kendi başına gayret etsin, güçlenirler, yalnız bırakalım’ anlayışı yanlış” sözlerini kullandı. Akran zorbalığının her sınıf seviyesinde olduğunu fakat bilhassa 1., 5. ve 9. sınıflarda risk faktörünün arttığına işaret eden Doğan, erkek çocukların daha çok fizikî, kızların ise ilişkisel zorbalık yaşadığını kaydetti.