İstanbul’daki Suudi Arabistan konsolosluğunda muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2018’de öldürülmesinin akabinde BAE ile alakalar yeterlice gerilmiş, Suudi yetkililer Türkiye’de yargılanmaya başlanmıştı. Türkiye’deki yargılama baharda durdurularak dava belgesi Suudi Arabistan’a devredildi. Suudi Arabistan ile olağanlaşma çerçevesinde birinci olarak dış ticaret açıldı.
Reuters haber ajansına konuşan kaynaklar, Türk savunma şirketi Baykar’ın Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) 20 silahlı insansız hava aracı (SİHA) satışı gerçekleştirdiğini, SİHA’ların bu ay teslim edildiğini, ek taleplerin de değerlendirildiğini belirtti.
Kaynaklar ayrıyeten, Suudi Arabistan’ın hem SİHA hem de kendi ülkesinde üretim yapabilmek ismine fabrika kurulması talebinin bulunduğunu söyledi.
Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, “BAE ile yapılan görüşmelerde süratli bir halde 20 adet SİHA teslim edilmesi kararı alındı ve (SİHA’lar) verildi” derken, üst seviye bir yetkili ise, “BAE’nin bir müddettir SİHA alma talebi vardı. Artık bu SİHA’ların verilmesi durumu oldu. BAE’den ek talep de geldi bu mevzuda. Bunun da süratli biçimde karşılanmasına çalışılacak” dedi.
YATIRIM KONUSUNDA İLGİLİLER
Reuters’a konuşan bir yetkili, BAE’nin son devirde Türkiye’de yatırım yapma, şirket satın alma üzere alanlarla önemli halde ilgilendiğini kaydederek, “Zaten somut kimi adımlar atıldı, kimi görüşmeler de hala devam ediyor. Karşılıklı olarak ekonomik alanda işbirliğinin gelişmesi için çalışmalar sürdürülüyor. Bu da onlardan bir sonuç” dedi.
SUUDİ ARABİSTAN SİHA ÜRETİMİ DE İSTİYOR
Aynı kaynak, Suudi Arabistan’ın hem SİHA talebinin olduğunu hem de Arabistan’a bir SİHA fabrikası kurulmasını istediğini belirterek, şöyle konuştu:
“Fabrika kurulmasının birkaç çeşidi bulunuyor. Sıfırdan üretmekten montajın yapıldığı fabrikalara kadar. Baykar fabrika kurulması üzere taleplerde çok önemli inceleme yapıyor. Biraz stratejik bir karar bu. Bu mevzuda talep ve görüşmeler var. Türkiye Suudi Arabistan ile yatırımlar, swap üzere hususlarda birtakım görüşmeler de yapıyor. Lakin beklendiği kadar süratli ilerlemiyor.”
Suudi Arabistan’ın asıl talebinin fabrika kurulması olduğunu belirten yetkili, “Bu mevzuda değerlendirmeler ve görüşmeler devam ediyor” dedi. Yetkili hususa ait daha fazla bilgi vermedi.
Baykar, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı, (SSB) UAE Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan kamu irtibat ofisi bahis hakkında yorum yapmadı.
Kaynaklar, Balkanlar, Avrupa, Afrika, Körfez ve Orta Asya ülkelerinden de ağır formda SİHA talebi olduğunu, tüm taleplerin karşılanmasının mümkün olmadığını belirterek, birçok ülke ile bu hususta temasların sürdüğünü belirtti.
Baykar tarafından üretilen silahlı insansız hava aracı TB2 son yıllarda Türkiye savunma endüstrinin en yakından tanınan ihraç eserlerinden biri haline geldi.
BAE İLE EKONOMİK BAĞLAR İLERLEDİ
Türkiye ve BAE on yıl evvel gerçekleşen Arap Ayaklanmalarından bu yana bölge ülkelerinde nüfuz sahibi olabilmek için birbirleriyle rekabet ediyorlardı. İki ülke Libya’daki iç savaşta karşı tarafları desteklemişti ve ülkeler ortasındaki fikir ayrılıkları Doğu Akdeniz ile Körfez Arap ülkeleri ortasındaki tansiyonda de kendini göstermişti.
BAE ile evvel dış ticaret açıldı akabinde birtakım ekonomik işbirliği amaçlayan muahedeler imzalandı. Takiben BAE ile Türkiye ortasındaki 2 ay içinde sonuçlanacak halde 5 milyar dolar meblağında bugüne kadar en süratli sonuçlanan swap mutabakatı yapıldı.
Öte yandan TCMB’nin Suudi Arabistan ile devam eden bir swap görüşmesi bulunuyor. Görüşmeler devam etse de Suudi Arabistan Türkiye ortasında swap ya da gibisi mevduat cinsi bir döviz kaynağı sağlanmadı. Piyasalarda rastgele bir ülkeden sağlanabilecek dış kaynak önümüzdeki yıl yapılacak seçimler öncesinde bilhassa kışın ülkenin döviz ödemelerinin garanti altına alınıp alınamadığının anlaşılması için takip ediliyor.