İstanbul’da yapılan liselerarası futbol karşılaşması sırasında Üsküdar Amerikan Lisesi taraftarlarının rakip grup Ulus Özel Musevi Lisesi oyuncularına karşı gol sevinçlerini ‘nazi selamı’ ile göstermeleri çok can sıkıcı olağan ki. İnsanlığın acılı geçmişindeki en sevimsiz ritüeli spor alanları üzere “en insani rekabet”in sergilendiği yerlerde görmek çok berbat hakikaten.
Faşist uydurması
İtalyan faşistlerinin, Alman nazilerinin, İspanyol falanjistlerinin kullandıkları bu selam, üstün ırk ideolojisinin köklerinin antik Roma’ya kadar gittiği palavrasını içerir. Zira “binlerce yıldır biz üstün ırk savunucularının selamıdır” demeyi çok severlerdi faşistler. Halbuki selamın antik Roma’ya ilgisi falan yoktur.
Amerikan Lisesinde okuduklarına nazaran İngilizce biliyordur o çocuklar, o nedenle onlara bir kitap önereyim. O (umuyorum) bilinçsizce yaptıkları Hitler selamının tarihçesini bilmelerinde yarar var. Martin M. Winker’in The Roman Salute adlı kitabı yeterli bir kaynaktır. Bu kitaptan öğreneceklerinden biri de işte o İtalyan faşistlerinin, Alman nazilerinin, İspanyol falanjistlerinin kendi uluslarıyla bu selam ortasında kurdukları bağın gerçek olmadığıdır. Neden kıymetli? Şundan; her şeyleri palavra faşistlerin. Selamları bile. Bu selamın antik Roma’da ortaya çıktığı fikrini ortaklaşa geliştirdiler faşistler, naziler, falanjistler. Winkler’in antik Roma anlatıları ile askeri selam tasvirleri üzerine yaptığı kapsamlı araştırma, kelamda “Roma selamı”nın var olduğuna dair hiçbir delil ortaya koymaz.
İtalya faşitlerinin lideri Benito Mussolini, İtalya’yı antik Roma devrindeki ihtişamına kavuşturacağı kelamını vermemiş miydi? Bunun başlangıcı sayılan o selamın Antik Roma’dan geldiği uydurması onun marifetidir. Alman nazi lideri Hitler de aynı selama Alman yorumu getirmişti alışılmış. Selamın Alman kökeni olduğunu da, Alman Protestan din adamı Martin Luther’in taraftarlarınca bu selamla karşılandığını argüman ederek “kanıtlamıştı”. Luther’in bu cins bir selamla karşılaştığına dair de delil yoktur. Hitler biraz da selamın Romalı olmasını kabul edemediğinden başvurmuştur bu çeşit bir uydurmaya. Faşistlerin kendi üzere beyinsizleri avladıkları selama Üsküdar’da yakalanmak da ne oluyor?
Yerli/milli onca sembol varken
Şimdi “biz sandığın üzere çocuk değiliz, kökeni ne olursa olsun faşistlerin kullandığı manada bile isteye kullandık o selamı” diyebilir olağan o çocuklar. Ancak sahiden öyleyse büyük sersemlik etmiş olurlar olağan. Faşistler bu çocukların “nazi selamı “kullanmasından hoşlanmazlardı. Zira Üsküdar Amerikan Lisesinin çocukları da muhtemelen faşistlerin üstün ırk kabul ettikleri Töton ırkından değiller. Faşistler bu selamı yalnızca üstün ırk mensuplarının kullanması gerektiğine inanırlardı. O denli olduklarına inandığımdan değil ancak kendilerini “üstün ırk” mensubu üzere görüyorsa o liseliler, “yerli/milli” semboller bulmalılar. Elin ritüeliyle “üstün ırk” savunuculuğu mu yapılır?
Hangisi faşist?
Üsküdar Amerikan Lisesinden o çocuklar olağan ki faşist değiller. İşte bu nedenle durum çok fakat çok daha vahim. Faşist olanla olmayanı nasıl ayıracağız pekala, faşist olmayanlar da bu türlü yaparsa? İnsanlığın karşılaştığı en aşağılık rejimin sembollerinden birini görünmez hale getirdiklerinin farkında değil o çocuklar.
Oysa hassas beşerler bu mevzuda ne kadar dikkatlidirler. Örneğin ABD’de, nazilerden çok çok evvel kullanılan, onlarınkine tıpatıp benzeyen “Bellamy Selamı” vardı bir vakitler. 1892 yılında ABD’de Bağlılık Yemini kampanyası sırasında bu türlü selamlarlardı birbirlerini gençler. Ne zamanki naziler de kullanmaya başladı, bu utanca ortak olmamak için artık kullanmaz oldular. ABD Kongresi 22 Aralık 1942’de Bayrak Kanunu’nda bir değişiklik yaparak Bağlılık Yemini’nin “sağ el kalbin üzerinde duracak şekilde” okunmasını kararlaştırdı. Bellamy selamı süratle hafızalardan silindi.
Çünkü “nazi selamı” kibrin, insan sevmezliğin, azabın, vahşetin sembolüydü. Latife ya da rakibi incitmek için de kullanılacak çeşitten bir selam değil yani. Winker’in kitabını kesinlikle okusunlar isterim o “çocuklar”.
“Çocukların“ yaptığı densizlikten rahatsızlık duyduğunu açıklayan Üsküdar Amerikan Lisesi öğretmenlerine de nacizane bir teklifim var. O çocuklara August Landmesser’i anlatsınlar. Landmesser, 1936 yılında çalıştığı Hamburg’daki bir tersanede yeni bir Nazi donanma gemisi denize indirilirken nazi selamı veren yüzlerce kişi ortasında o selamı vermeyen tek “iyi insandı”. Katıksız bir Alman olan Landmesser, bir Yahudi kızına aşıktı zira. Sevgilisinin ulusuna yapılanlara itirazı vardı. Akıbetinin ne olduğu hala bilinmez. Fakat tarih o” nazi selamı “veren alçakları değil, Landmesser’i muharrir.
Yani sevgili öğretmenler, o çocuklara tarihte nasıl âlâ yer alacaklarını öğretin. Kalplerinin üzerine ellerini koyarak selam vermeyi de.
Onlar çocuk lakin siz değilsiniz.