Yıl içinde üçüncü sefer yapılan ilaç euro kuru artışı, eczane raflarını ilaçlarla doldurmaya yetmediği görüldü. Şubat, temmuz ve en son 13 Aralık’taki yüzde 36.77’lik artışla 10 lira 76 kuruş olan avro kuru, bilhassa antibiyotikler, kalp damar hastalıkları, antidepresan, tüp bebek tedavilerinde kullanılan ilaçlardaki badireyi bitirmediği anlaşıldı. Eczacı Nükhet Avşar, “Tüm dünyada bir problem var. Lakin Türkiye farklı yaşıyor. Kur ayarı hiçbir şeyi değiştirmedi. Antibiyotikler, ağrı kesiciler, ateş düşürücüler, kanser ve tüp bebek ilaçları, antidepresanlarda meşakkat var. Hastalarımızı mağdur etmemek için olmayan ilaçları değiştirmesi için hekimleri arıyoruz. Hekimler hasta bakarken benim telefonlarıma bakmak zorunda kalıyor, yükü artıyor. Eczacı arkadaşlarımızda kurduğumu WhatsApp kümelerinde kendimizde bulunmayan ilaçları, muadillerini arıyoruz” dedi.
Diken’den Mesude Erşan’ın özel haberine nazaran Sıhhat Bakanlığı’nın belirlediği ilaç avro kuru, döviz fiyatlarındaki denetim edilemeyen artışa yetişemiyor. Evvelki yıllarda yılda bir defa, şubatta ilaç euro kuru güncellenirdi. Güncelleme tarihi yaklaşınca, öncesinde kısa bir müddet ilaçlarda bir ölçü düşünce çıkardı. Lakin ilaç euro kuruyla, gerçek kur ortasındaki makas açıldıkça ilaç düşüncesi tüm yıla yayılmaya başladı. Gerçekten son kur ayarlamasının da ilaç yokluğu badiresini çözmeye yetmeyeceği, yalnızca bir ‘pansuman‘ olduğu öngörülüyordu.
Temel sorun ilaç euro kurunun, gerçek kurdan uzak olması. Lakin dünyada pandemiyle birlikte ilaç hammaddelerinde yaşanan sıkıntıların da üretimi etkilediği düşünülüyor. İstanbul Eczacı Odası Başkanı Pınar Özcan, “Henüz bir rahatlama görmedik” dedi.
İlacın hala daima bulunabilir ve ulaşılabilir olmadığını söyleyen Özcan, şunları söyledi: “Bizi en çok sıkıştıran dönemsel, mevsimsel olarak muhtaçlık duyduğumuz antibiyotik şuruplar, tabletler. Nöbetlerimiz bilhassa çok külfetli geçiyor. İlaçların firmalardan bir anda gelmesi mümkün değil. Esasen yılsonu, ilaçları çabucak yerine koyamazlar. Ne yaşadığımızı bir biz biliyoruz.”
“Ne özgünü ne de muadili var”
Esenyurt’ta 22 yıldır eczacılık yapan Nükhet Avşar, meslek hayatının hiçbir periyotta bu boyutta ilaç meşakkatine tanıklık etmediğini söyledi. Yan yana beş eczane olduklarını, her birinin tıpkı sorunu yaşadığını ve ortalarında ilaç takas ettiklerini anlatan Avşar, şunları söyledi:
“Tüm dünyada bir meşakkat var. Lakin Türkiye farklı yaşıyor. Kur ayarı hiçbir şeyi değiştirmedi. Antibiyotikler, ağrı kesiciler, ateş düşürücüler, kanser ve tüp bebek ilaçları, antidepresanlarda düşünce var. Hastalarımızı mağdur etmemek için olmayan ilaçları değiştirmesi için hekimleri arıyoruz. Tabipler hasta bakarken benim telefonlarıma bakmak zorunda kalıyor, yükü artıyor. Eczacı arkadaşlarımızda kurduğumu WhatsApp kümelerinde kendimizde bulunmayan ilaçları, muadillerini arıyoruz. İlaç çıkarsa ayırtıyor, hastayı oraya gönderiyoruz. Bu bizim işimiz mi? Önemli vakit ve işgücü kaybı, gerilim. Hastalar agresif geliyor. İlacın kendisi yok, muadilini istemiyor.”
“Eczane eczane dolaşan hasta öfkeli geliyor”
Ciddi bir virüs ve bakteri saldırısı olduğunu, nöbetlerde ilaç yokluğu probleminin daha da büyüdüğünü vurgulayan Avşar, şöyle devam etti:
“Nöbete hazırlanırken neredeyse depolara yalvar vakar oluyorum. Bir tane ondan, iki tane öbüründen ilaç bulmaya çalışıyorum. Bulduğum ilaçlar da nöbete kadar eriyor. Diğer ilçelerden, eczane eczane ilaç arıyor hastalar. ‘Bu 20’inci eczanem, yok diye düşünmüştüm. Çok şükür buldum’ diyorlar. Sorunun sebebi biz değiliz. Hastalara anlatmaya çalıyoruz. O kadar öfkeli geliyorlar ki. Onları yumuşatmak da bize kalıyor. Devleti de kötülemek istemiyoruz lakin sonuçta bir avro kuru var. Bu düzeltilmediği sürece sorun sürecek. Kaldı ki ilaç fiyatları yükseldikçe, barem değişikliği nedeniyle, sanıldığının bilakis bizim yararımız düşüyor.”
“Çözüm için bütüncül yaklaşım şart”
Ankara’da eczacılık yapan Erdal Kart, hala birtakım ilaçları tane tane aldığını söyledi:
“Hala tane tane aldığımız ilaçlar var. Yoka girenler de var. Şu anda daima alışveriş yaptığım depomdan bir tane mide ilacı alabildim. Tansiyon ilacı yok. Antidepresanların bir kısmında sorun var hala. Kalp rahatsızlığı ve tansiyonda kullanılanların bir kısmında hala sorun var. Asli sorun ilaç avro kuru. İkinci sorun, dünya genelindeki hammadde sorunu. Türkiye’de ayrıyeten bilhassa şurup kümeleri için cam şişeyle ilgili bir sorun da var.
Antibiyotik kümeleri Türkiye’de en fazla tüketilen ilaçlardan. Tek tek verilebilecek seviyede. Şurup formları hiç yok. Muadillerini de bulamıyoruz. İlaç avro kurunda bir artış daha bekleniyor. Lakin koca ilaç bölümünü yalnızca üretici firmalarından ibaret sayıyorlar. Depocunun, eczacının meseleleriyle ilgilenmiyorlar. ‘İlaç firmalarının sorunu çözersem Türkiye’deki ilaç sorunu eksiksiz çözülür diye bakıyorlar’. Bu hakikat bir yaklaşım değil.”