Erdoğan DEMİR / EDİRNE (GFA) – Kırklareli Tabiat ve Kültür Derneği (DOKU) İdare Heyeti Lideri Göksel Çidem, ’in, “Aynı Dağın İki Yakası” başlıklı açıklaması şöyle;
“Bir taraf tabiatı, kültürü ve gelenekleriyle korunurken, bir taraf tabir yerindeyse yok oluşa gidiyor. Bulgaristan tarafı Istrancaların muhafazaya alınmasının 29. yılını gayda ve davul çalıp kutlarken, Bizim tarafta ise tehlike çanları çalıyor. Tehlike çanlarının bileşenleri patlayan dinamitler-kırma eleme tesisleri- ağır iş makineleri, devasa kamyonlar, 7/24 hiç durmayan gürültüsü bitmeyen rüzgar güç santralleri.
Bunlar doğal hayat alanlarını yok ederken yeni ihale duyuruları da gelmeye devam ediyor. Longoz ormanlarını besleyen Istranca ormanlarında ki kaynaklardan, tutun da, ziraî üretim yaptığımız tarım topraklarına kadar.
Yarınları düşünmeden, yarınlarda yaşayacak olanları düşünmeden her yer proje alanı. Bunun ismi da yatırım-istihdam oluyor. Ergene kaynakları üzerine gelen kirli sanayi içinde 40 yıl evvel birebir şey söylenmişti. Size AŞ-İŞ getiriyoruz diye. Sonuç ortada. Yok olan Ergene, kirlenen topraklar.
ISTRANCALARIN 1/3 BULGARİSTAN’DA. 2/3 TÜRKİYE’DE
Istrancalar yalnızca Kırklareli için ve Ergene havzası için değerli değil. Ülke nüfusunun yaklaşık %20’sinin yaşadığı İstanbul için de çok değerli. İstanbul’un nefes borusu ve içme suyu kaynağıdır.
Istrancalar pozisyonu prestijiyle iki kıta ortasında bir köprü görevi görmesi, geçmiş buzul devirlerinde çeşitlere sığınak misyonu görmesi, farklı iklimsel şartlara ve farklı ekosistemlere sahip olması Istrancalar biyo çeşitlilik zenginliğinin en önemli nedenleridir.
Kısacası doğal ormanlardan olup, doğal hayatın devam ettiği Avrupa ve ülkemizin mutlak korunması gereken alanlarının başında gelmektedir.
İki ülkenin Istrancalara nasıl baktığı, nasıl koruduğu ise Siyah-Beyaz kadar farklıdır.
Bulgaristan tarafı her yıl yaptıkları etkinliklerle, 24 Ocak 2024 de müdafaaya alınmasının 29. yılını kutluyorlar. Istrancaların her iki tarafını da doğasıyla, kültürüyle toplumsal ve doğal ömrüyle birçok uzun yılları olması en büyük dileğimiz.
Bulgaristan Istarnca Park Bulgaristan’ın en büyük korunan bölgesi, tıpkı vakitte ülke topraklarının % 1’ini kapsayan en büyük Bulgaristan Doğal Parkıdır. Biyosfer rezerv alanıdır. Bulgaristan Istrancaları 1161 Km2 olup 21 yerleşim yeri sonları içinde bulunuyor. Türkiye Istrancaları 1970 km2’dir.
Istranca Tabiat Parkı, insan ve tabiatın, korunmuş etrafın, korunmuş geleneklerin ve kültürel ve tarihi anıtların başarılı bir formda bir ortada yaşamasına bir örnek olması nedeniyle, Bulgar biyosfer parkı olma konusunda en büyük potansiyele sahip olup, toplumsal yapısı, kültürü, inançları kapsamında asırlardır gelenek ve göreneklerini yaşatmak için lokal ve merkezi idareler büyük takviye vermektedir.
AYNI DAĞIN İKİ YAKASINDA Kİ BAKIŞ AÇISI
Küçük Akbaba ömür alanı müdafaa alanı ilan edildi. Veleka ırmağı vadisinin güney yamaçlarının bir kısmını kaplar. Küçük Akbaba için 109 Ha. Muhafaza alanı ilan edilmiş.
Doku Derneği arazi takımımız Trakya’da uzun yıllar sonra birinci faal küçük akbaba yuvasını tespit etti ve ilgili kurumlara bildirdi. Üreme-beslenme-yavru büyütme ve ömür alanı vilayet merkezimize yakın bir bölgede bulundu. Bir yavru büyüttü ve sonbaharda göç etti.
Ancak akbaba yuvasına yakın ve hayat alanını kapsayan bölgeye RES kurulmak isteniyor. Yerli ve yabancı uzmanlardan aldığımız görüş ve bilimsel değerlendirmeleri ilgili kurumlara ilettik. O bölgeye RES kurulursa Trakya’daki tek akbaba yuvası yok olacak. Komşumuz bir küçük akbaba için 1090 dekar alanı müdafaa alanı ilan ederken, Biz ise akbabayı yok sayarak güç üretimi yapacağız.
Küçük akbabanın beslenme bölgeleriyle ilgili yapılan çalışmalar cinsin beslenmek için kullandığı bölgenin 9.8 km’dir. Bu alan hemen muhafaza alanı ilan edilmelidir.
Trakya’nın tek küçük akbaba yuvası tehlike altına düşecek ve kuşağı zati global ölçekte yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan bir cinsin son sığınaklarından biri yok olacaktır.
Sadece yok edilecek olan akbaba yuvası değil ki…
Puhu en büyük baykuş cinsidir. Bulgaristan Istrancaların da Kalkata Müdafaa Alanı (18.9 ha) Bir çift Puhu baykuşun yuvasını korumak için ilan edildi.
Bulgaristan’da korumak için yuvanın olduğu 189 dekar alanı muhafaza alanı ilan ediliyor. Doku Derneği arazi grubu Çağlayık köyünde bir puhu yuvası tespit etti.
Ekibimiz yuvayı canlıları rahatsız etmeden takip etti. Sonra neler olmadı ki. Baraj projesi için hazırlanan ÇED raporunda yuvanın olduğu kayalık “patlatmalı kaya ocağı” raporu hazırlayanlar masa başında haritalar üzerinde çalışınca, görücü tarzı hazırladıkları ÇED raporları ile gözümüz üzere baktığımız canlıların, gözünü çıkarıyorlar.
Puhu ve Akbaba için ilgili tüm kurumları uyardık. Takip ediyoruz. Memleketler arası mukavelelerle mutlak müdafaa altında ve kırmızı listede bulunan cinsleri korumak için her türlü yasal çabayı ulusal ve memleketler arası platformlarda gereken teşebbüslerde bulunacağız.
Sınırın iki yakasına bakınca yaşananlar bunlar. Tıpkı bulutta ıslanan, birebir kuşun sesini duyan, birebir havayı teneffüs eden, tıpkı suyu içen dağın iki yakasında ki insanların tabiata bakış açıları.
Ülkemizdeki Istrancaların durumu ise tam bir yıkım. Karşıda dikkat “dikkat hayvan çıkar” yazarken, Türkiye tarafında ise “dikkat kamyon çıkar “ yazıyor.
Aynı ormanın bir tarafında hayvan, bir tarafında kamyon çıkıyor.
DAĞIMIZDA ORMANIMIZDA EKO KIRIM YAŞANIYOR
Deyim yerindeyse Taş Dönemi’ni yaşıyoruz.
Bir an evvel Taş Dönemi’ni bırakıp, Komşumuz üzere Baykuşu, Akbabayı, Ağacı, Kaplumbağları, Kurt, Karaca, Karınca, Çalıları, hasılı Istrancalarda yaşayan tüm canlıları bir bütün olarak muhafaza için ivedilikle adım atılmalı.
Avrupa’nın en kıymetli alanından biri olan Istrancalar’ın daha fazla tahrip edilmeden, yaban hayatı yok olmadan, doğal varlıkların gelecek jenerasyonların hayat kaynağı olarak kayıtsız koşulsuz muhafaza alanı ilan edilmesi, geleceğe yapılacak en kıymetli yatırım ve bırakılacak en bedelli mirastır.”