Rusya, Ukrayna güçlerinin Beyaz Saray’ın müsaade vermesinden kısa mühlet sonra ABD üretimi Atacms füzelerini Rusya’nın içlerine fırlattığını söylüyor. Ukrayna sonundan 100 kilometre uzaklıkta, Rusya’nın batısındaki Bryansk bölgesindeki bir askeri tesisin hasar aldığı belirtildi.
BBC’nin kaynakları da, İngiltere imali Storm Shadow füzelerinin Rusya içindeki amaçlara karşı kullanıldığını söyledi.
BBC Savunma Muhabiri Jonathan Beale “Biraç ay evvel, bir savunma kaynağı İngiltere’nin Starm Shadow füzelerinin Rusya’daki bir gayesi vurmak için kullanıldığını birinci olarak, kullanımdan sonra öğreneceğimizi söyledi” diyor.
“Şimdi bu yaşandı lakin İngiliz hükümeti hala resmen teyit etmedi, yalnızca kaynaklar” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden daha evvel çatışmayı büyütme endişesiyle, Ukrayna’nın Amerikan üretimi uzun menzilli füzelerle Rusya içindeki amaçları vurmasını engelliyordu.
Fransa’nın da Ukrayna güçlerine Storm Shadow füzelerinin muadili Scalp füzelerini Rusya içinde kullanmasına müsaade verebileceğine inanılıyor.
Amerikan fikir kuruluşu Savaş Çalışmaları Enstitüsüne nazaran Ukrayna güçlerinin Rusya’nın batısında vurabileceği yüzlerce askeri gaye var.
Ancak askeri uzmanlar, füzeleri Rusya içinde kullanmanın Ukrayna için çok tesirli olmayabileceğini, zira en çok vurmayı istedikleri maksatların menzil dışına çıkartıldığı ikazında bulunuyor.
Ordu Taktik Füze Sistemi (Atacms) her ikisi de Ukrayna’ya verilen Himars ve M270 üzere seyyar roket sistemleriyle yerden atılan ABD imali balistik füzeler.
Atacms’lerin azamî menzili 300 kilometre, sesin üç katı süratle uçuyor ve 1986’dan bu yana ABD Ordusu’nun envanterinde bulunuyor.
İki tip cephane taşıyabiliyor: Birisi azamî tartısı 220 kilometre olan tek bir savaş başlığı, oburu de geniş bir alanı etkilemek için misket bombaları olan savaş başlığı.
Storm Shadow, Fransa ve İngiltere’nin ortaklaşa geliştirdiği bir seyir füzesi. Fransızlar bu füzeye Scalp ismini veriyor.
Saatteki suratı 1000 kilometreye yaklaşabiliyor, yer biçimlerini izleyerek alçaktan ilerliyor, sonra da yükselip, amacını dik açıdan vuruyor.
Yeraltı sığınakları üzere müstahkem mevkileri vurmak için tasarlandı. Hem Atacms hem de Storm Shadow/Scalp güdümlü ve hassas amaçları vurabilen füze sistemleri.
ABD, Ukrayna’nın Atacms’lerle ne yapmasına müsaade veriyor?
Ukrayna güçleri Atacms’leri bir yıldan uzun müddettir Ukrayna içindeki Rus güçlerine ve ülkeye akın düzenlemek için kullanılan hudut yakınlarındaki Rus üslerine karşı fırlatılıyordu.
Başkan Joe Biden, füzeler Rusya içlerindeki maksatlara karşı kullanılırsa çatışmayı büyüteceğini ve ABD’yi savaşın daha da içine çekeceğinden korkuyordu.
19 Kasım’da, Biden’ın bu kuralı gevşetmesinden iki gün sonra, Ukrayna güçleri, Ukrayna sonundan 100 kilometre ötede, Rusya’nın Bryansk bölgesinde bulunan bir cephaneliği gaye aldı.
Ukrayna güçleri ne tıp füzelerin kullanıldığını söylemedi lakin ABD’li yetkililer Atacms olduklarını teyit etti.
Rusya, hava savunma sistemlerinin beş füzeyi vurduğunu, birinin ise hasar verdiğini söyledi.
ABD’li yetkililer ise Rusya’nın atılan sekiz füzeden yalnızca ikisini vurabildiğini belirtti.
Rusya, füzelerin topraklarındaki maksatlara karşı kullanılmasına “uygun” ve “elle tutulur” bir karşılık vereceği ihtarında bulundu.
Beyaz Saray’ın yeni siyaseti, şu anda Rusya’nın Kursk bölgesinde 500 kilometrekarelik bir alanı elinde tutan ve Rus ve Kuzey Koreli askerlerin karşı saldırısından korkan Rusya içindeki Ukrayna güçlerine takviye tedbiri olarak yorumlandı.
Biden’ın tavrını değiştirenin, Ukrayna’da savaşmak üzere 10 bin Kuzey Kore özel gücünün Rusya’ya ulaşması olduğu düşünülüyor.
Ukrayna, Atacms’larla istediği tüm gayeleri vurabilir mi?
Savaş Çalışmaları Enstitüsü, Atacms füzeleriyle Rusya içinde vurulabilecek 245 askeri tesis tespit etti. Bunlara 16 hava üssü de dahil.
Geniş bir alanda patlamalara yol açacağından, misket bombalı savaş başlığı, askerlerin ağır bulunduğu yerlerde ve hava üslerinde açıkta duran uçaklara karşı kullanılabilir.
İngiltere kerkezli niyet kuruluşu Kraliyet Birleşik Hizmetleri’nden (RUSİ) Matthew Savill, Atacsm füzelerinin Rus Ordusuna karşı kullanılmasının tesirinin hudutlu olabileceğini söylüyor.
Ukrayna, en çok da cephedeki askerlerine ve elektrik santralleri üzere sivil altyapıya karşı güdümlü füzeler ve bombalar atan Rus uçaklarını yok etmek isteyecektir.
Ancak Savill “En âlâ amaçların birçok, kuzeydeki Ukrayna kentlerine ve kuzeydeki ya da Kursk’taki Ukrayna birliklerine saldıran helikopterler ve bomba atan uçaklar, büyük ölçüde Atacms menzilinin dışındaki hava üslerine götürüldü. Bu uçakların kimileri Ukrayna’dan 1000 kilometrenin üzerinde uzakta” diyor.
Ukrayna, Storm Shadow/Scalp’ı nasıl kullanabilir?
Ukrayna, aylardır İngiltere ve Fransa’dan Starm Shadow ve Scalp füzelerini Rusya içindeki maksatlara karşı kullanma müsaadesi istiyordu.
Geçmişte, Ukrayna güçleri bu füzeleri Rus işgali altındaki Kırım’daki amaçlara karşı kullanmış, örneğin Sivastapol’daki Rusya’nın Karadeniz Filosu karargahını vurmuştu.
BBC Muhabiri Jonathan Beale, ABD’nin Atacms füzelerini Rusya içindeki gayelere karşı kullanımına müsaade vermesinin, İngiltere ve Fransa’nın da Storm Shadow/Scalp füzelerinin kullanımına müsaade etmesinin önünü açtığını söylüyor.
Storm Shadow/Scalp füzelere Atacms’lardan farklı, zira yeraltı sığınaklarına ve müstahkem mevkilere karşı kullanılıyor. Atacms’ların bilakis geniş bir alanda hasar yaratamıyorlar.
Savill, hasebiyle bu füzelerin “açıktaki birliklere ya da bir hava üssünde açıkta bulunan uçaklara karşı çok tesirli olmayacağını” söylüyor.
“Ukraynalılar en âlâ müstahkem mevki gayelerini arayacaktır. Muhafazalı cephane depoları ya da komuta karargahları üzere. Hasebiyle, çabucak çok sayıda Storm Shardow saldırısı görmeyeceğiz.”
Storm Shadow/Scalp füzelerinin fırlatılması da daha karmaşık, zira uçaktan atılmaları gerekiyor. Ukrayna geçmişte bu füzeleri atmak için Sukhoi bombardıman uçaklarını kullanmıştı.
Savill, gayeler Rusya’nın derinliklerindeyse, uçağın huduttaki Rus hava savunma sistemlerine yaklaşması gerekeceğini ve korunması için sinyal bozma yolların kullanılması gerekeceğini söylüyor.
İngiltere ve Fransa’nın Ukrayna’ya bu füzelerden yalnızca birkaç yüz adet verdiğine inanılıyor.