Avrupa Birliği (AB) ülkeleri başkanlarının Haziran ayında üzerinde uzlaşmaya vardığı Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol ve petrol eserleri ithalatını durdurma kararı bugünden itibaren geçerli olacak. Deniz yoluyla ithal edilen petrol, Rusya’dan toplam petrol ithalatının üçte ikisini oluşturuyor.
AB yetkililerinin verdiği bilgilere nazaran, ambargo ile günde ortalama üç milyon varil ham petrolün AB’ye ithalatı engellenecek. Bu Rusya için günlük yaklaşık 210 milyon dolarlık gelir kaybı manasına geliyor.
AB ülkeleri, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrasında Rusya’dan petrol ithalatına ambargo uygulanmasını öngören yaptırım yönetmeliğini kabul etmişti. Yönetmelikte belirlenen geçiş devrinin sona ermesiyle birlikte AB ülkeleri bugünden itibaren yalnızca “istisnai” durumlarda Rusya’dan petrol ithal edebilecek. Denize kıyısı olmayan ve boru sınırıyla alım yapan ülkeler için tanınan istisnalar doğrultusunda bu ülkeler Rusya’dan Avrupa’ya petrol taşıyan Druzhba boru sınırıyla petrol almaya devam edecek, fakat aldıkları petrolü öbür üye ülkelere yahut üçüncü taraflara satamayacak.
Hangi ülkeler istisnadan faydalanacak?
Rusya’dan boru çizgisiyle petrol ithal eden Almanya’nın Rusya’dan petrol ithalatına yıl sonunda büsbütün son vermesi bekleniyor. 2022 sonuna kadar Almanya, coğrafik pozisyonları nedeniyle Rus petrolüne büyük oranda bağımlı durumda olan ve kelam konusu güç açığını süratli biçimde ikame edemeyecek ülkelere uygulanan istisnadan faydalanacak.
Macaristan, Çekya ve Slovakya ise müddet hududu olmaksızın kelam konusu istisnadan faydalanmak istiyor. Rafinerileri sadece Rus ham petrolünü işleyecek halde tasarlanan Bulgaristan, 2024’ün sonuna kadar Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol ve petrol eserleri ithal edebilecek.
AB, Rusya’dan petrol eseri tedarikini ise 5 Şubat prestijiyle sonlandıracak.
Varil petrole tavan fiyat uygulaması da yürürlükte
Öte yandan AB, G7 ülkeleri ve Avustralya’nın hafta sonu kabul ettiği Rus petrolüne tavan fiyatı uygulanması kararı da bugünden itibaren geçerli olacak. Buna nazaran, deniz yoluyla taşınan Rus petrolünün varil başına fiyatı 60 doları geçemeyecek. Kelam konusu fiyat, Rusya varil petrolünün piyasadaki mevcut bedelinin yaklaşık 9 euro altında bulunuyor.
Her iki yaptırımın hedefinin da Rusya’nın petrol ihracatından elde ettiği gelirin azaltılmasını sağlamak ve böylelikle Ukrayna’da yürütülen savaş için yeni finansman kaynağı yaratmasını engellemek olduğu belirtiliyor.
Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nden (ABD) oluşan G7 ülkelerinden yapılan açıklamada Rus petrolüne tavan fiyat uygulanması kararının Moskova’nın “Ukrayna’da yürüttüğü hücum savaşından kar sağlamasını önlemek, global güç piyasalarındaki istikrarı desteklemek ve Rusya’nın savaşının olumsuz ekonomik sonuçlarının azaltmak” maksadı çerçevesinde olduğu belirtilmişti.